URTEA

 

Gauza bat dago munduan

aurten igazko moduan,

      beti bakarra,

      gazte ta zarra,

ilarren biztuten dana

biurtuteko gugana.

 

Ikusi dabenak sarri

belauna eukiten dau larri,

      ikuste labur

      lepoa makur

gelditu barik eskua

eta tximurrik mosua.

 

Aiztak ederrak dira lau

aita dabenak au gauzau

      ume ta gazte

      atso ta naste;

laurak bardinak edadez

baina beste gauzetan ez.

 

Ume bat lenengoa,

bestea gazte beroa,

      irugarrena

      da prestuena,

laugarrena da tximurra

askok deutsena bildurra.

 

Marien ogeigarrena

da egun artuta daukena

      bialduteko,

      bardinduteko

orduko gaba ta eguna,

ume dala esen doguna.

 

Ogeta amar egunetan

beti darabil aldean

      Ari bizkorra

      adar-gogorra

bizi dana bera legez

gelditu barik negarrez.

 

Erre baino len begiak

an igesten deusku ariak;

      bere lekura

      dator zerura

zezen armatu ta arina

bigairik barik egina.

 

Zezenak dakaz beragaz

lorak usein gozoagaz;

      gaba laburtu

      ta edurrak urtu:

dituz zezen biarginak

lau asteko zereginak.

 

Atzean datoz biloizak

ume gazte bi bikoitzak

      Polux ta Castor

      bitzuak askor,

arrautzetati iaioak

arain izar zerukoak.

 

Kereizak babak irarrak

eta albertxiko ederrak

      elduten dira

      bikoitzak bira

egiten dabenartean

eguzkiagaz batean.

 

Lenengo aiztea ta umeak

botaten dituz udeak;

      au da urrengoa

      aizta beroa

zein dator danbolinagaz

ta egunik luzeenagaz.

 

Beragaz dator laguna

karramarro pikuduna

      iaten ikoak

      goizetikoak

ta Donian-madariak

gozoak baina txikiak.

 

Lenengoko pikadea

da eguna laburtutea

      eta txakurra

      pausu-laburra

eguzkiagaz batera

dator mundura erretera.

 

Au iazoten dan ilean

edo garagar-ilean,

      geure bearra

      da garagarra

ebagi ta etxera eroan;

luze itxi barik soloan.

 

Karramarroan bideti

Leoi bat dator atzeti,

      zeinen ilean

      izerdipean

batuten dira gariak

eta Agustu-madariak.

 

Agustuan azkanerantz

eguna doa indar berantz,

      Leoia ilten da

      ta agertuten da

Birjiña eder bat zeruan

Leoia egon zan lekuan.

 

Millekotak ta priskuak

datoz batera bitzuak

      moskatel-matsa

      mizmiru latza,

sagar madari ta ikoak

dira il onetan gozoak.

 

Aizta beroa Irailean

ogetabigarrenean

      igesi doa

      eta daroa,

Birjiña ederra beragaz,

estalduteko alkarregaz.

 

An dator irugarrena

lau aiztetarik onena,

      biarginentzat

      nai alperrentzat,

lenengo iminten deuskuna

Balantzan gauba ta eguna.

 

Gaztaina-kirioak,

indiar mats eta artoak

      batu ta etxera

      eroatera,

buru lepo ta burdian

dabiltz guztiak urrian.

 

Baina ogeta bakarrena

da balantzan astunena

      onen atzeti

      iatorku beti

Eskorpio gizon ilten

kontuz ezpadira ibilten.

 

Bere minean piztiak

dakaz gaitxak ta ez txikiak

      gasun-azketan

      egun onetan

dituez, ilda, tokiak

bigai ta idisko lodiak.

 

Iru zemendiko astetan

eguzkiagaz batean

      Eskorpio dabil

      eta darabil

atzeti bere piztia

kentzen deutsana bizia.

 

Au da zamari-gizona

edur-merkataria ona,

      zeinen ilean

      ilten direan

patari lau oinekoak

onduteko lapikoak.

 

Egunak dira laburrak,

gabak daukazuz edurrak,

      eguraldi otza,

      zerua motza,

eta irugarren aiztea

otzak ilten dau tristea.

 

Gabonez gugaz eztago,

eskutetan da lenago:

      aizta azkanena

      ta gogorrena

an dator bere lekura,

otzak ezteutsala ardura.

 

Beragaz dakar laguna

auntz bat adar okerduna,

      datozanean

      gabak aldean

daukaz ordurik geienak

ikastunentzat onenak.

 

Auntza dabil adarrakaz

burruka beti gabakaz

      ezta lotzean

      gau bakoitzean

atara barik zati bat

egunen asigarritzat.

 

Urtarrilaren ogeian

auntza salduten da erian,

      datorrelako

      egun atako

ur-ekartzila prestua

euriz beteten mundua.

 

Edurra bota edo euria

da onen zeregin guztia.

      Amaika agura

      beste mundura

daroaz katarro zarrak

edo eztul sik ta txarrak!

 

Baina gero zezeilean

emeretzigarrenean

      sikatu barik

      bere erroparik

ur-ekartzaile gaisoa

uran korrontak daroa.

 

Arrain bi alkarren lagunak,

txikitxuak baina astunak,

      datoz bertati

      odaietati beti

iragoten euriak

itoteko zar guztiak.

 

Arrain euritsuak biak

iaten dituz lengo Ariak:

      aizta zarrena

      ta gogorrena

doa urte zarren atzean

eta beragaz batean.

 

Gazte ta zarra da urtea

ume gizon ta agurea:

      udabarrian

      dago titian,

udan da gazte zoroa

eta osasun sendokoa.

 

Udagoienean dago

geroago ta astunago,

      neguko edurrak

      indar apurrak

kentzen deutsaz il-artean,

barriraztuten doianean.

 

Urteak daukaz irureun

ta irurogeta bost egun,

      onen ganeti

      sei ordu beti;

baina onetati laburtu

bear da amaika minutu.