Santa Katalinako
gaztelu zarrean
gizon bat ikusten da
goiz ta arrats-aldean;
gau-txori zorgina lez
ermita inguruan
berez erneko aizea
darabil buruan.
Aserratuta aldago
gizon guztiakaz
bada ezta batzanduten
inos gizonakaz:
inor ikusten badau
an asten da mur, mur;
ta iges egiten deutso
esan barik agur.
Baina inor ezpadakus
ikusi da egoten
neska doiazanakaz
leixiba iagoten,
eta nor ezta gizona
berbaz eztoiana
irribarreka pozik
neska batengana?
Iaungoikoak daizula
egun on bat emon,
neska galanta zagoz
beti lez Mari Anton.
Nunbaizt neskeak eukan
gogoa tristerik,
ezebanean egin
entzunda barrerik.
Zelan zagoz, Mari Anton,
umore ona barik?
ezteutsu senargeiak
bialdu kartarik?
odai baltz daukazu gaur
zeure zeru argian?
esna autsan gizonak
bigarren aldian.
Eztaukat orregaiti
gogoa gaisorik,
ze asko dago Mundakan
senargei bakorik:
neure ama, atso tximurra,
zorgin-landarea
da apurtuten deustana
biotz-koilarea.
Esan deutsat goizean
epel nagoala
ta bost gona azpirako
bear dodazala
ze orain mutil gazteak
eztauke gogorik
andrarik artuteko
mardotu bakorik.
Egin deutsadaneko
neure amari eskea
kotxeru bat eginik
asi iat kezkea,
berezian erneko
sarta ziorragaz
atze ta aurre neurtuten
indar guztiagaz.
Ez barruko gonarik
ez mirinakerik:
neure biotza daukat
naibagaz beterik;
ta au ezpada bizia
galduteko lana,
ezpedi andiagorik
etorri neugana.
–Argal ta lodiakaz
egiten bakea
agertu zan mundura
bein mirinakea;
ta ordurik ona dabil
orain bai ta orain ez
lenengoko zeruan
ila ta argia lez.
Iantzita emakumeak
mirinakeagaz
dirudi Birjina bat
magal zabalagaz:
ta mirinake barik
Fraile kokot-motsa
edo Abade edo Monja
artazi-zorrotza.
Mirinakea ona da
eta ondo deritxot
baina Amak eztau gura
ta ezin zuritu dot;
mokortxu zorrotzakaz
mardotasun barik
eztago gaur Mundakan
ni legez neskarik.
Banago ioateko
erriti kanpora
baina ezin ioan neite
biloizik inora,
ezta zori gaiztoa
ta ezta dolorea
asetan botatea
gazte-denporea?
Ai betikoa ezpalitz
Aman matrakea
laster egingo neuke
nik mirinakea
mutilak eztabenez
gura neska epelik
Ailikak deust esanda
zer egin neian nik.
Onek gauzok esanda
euren bakarrean
gizona bakartu zan
gaztelu zarrean:
Neskea agur eginda
ioan zan etxera
ta iluntzean Ailikan
zentzuna artutera.